Polis ve özel güvenlik personelleri her ne kadar asayişi sağlamakla yükümlü olsa da iki meslek arasında ki görev tanımı oldukça farklıdır. Bu nedenle polis ve özel güvenlik personellerinin yetki ve sorumluluklarında da büyük farklılıklar görünmektedir. Farklı kanunlara tabi olan bu iki meslek grubu ile ilgili belli başlı soruların cevaplarını aşağıdaki yazımızda inceleyebilirsiniz. 

Özel Güvenlik ve Polis Arasındaki Farklar

Polisin kimliği belirlenemeyen kişileri tutuklama ve durumu Cumhuriyet savcısına haber verdikten sonra, kimliği belirlenene kadar geçen süre zarfında göz altında tutma hakkı vardır. Buna karşın özel güvenlik görevlilerinin ise faaliyet gösterdiği alanda yalnızca belirli durumlar altında kimlik sorma yetkisi bulunmaktadır. Aynı zamanda özel güvenlik şirketleri çalışanları için faaliyet gösterilen alanda suç unsuru oluşturmadığı takdirde yakalama ve ya zor kullanma yetkisi de bulunmamaktadır.

Polisin gerekli durumlarda parmak izi ve fotoğraf kayda alma yetkisi vardır. Özel güvenlik görevlilerinin ise parmak izi ve fotoğraf kayda alma gibi bir yetkisi yoktur.

Polisin ilgili Kanunlar çerçevesinde para cezası kesme yetkisi vardır. Özel güvenlik görevlileri hiçbir koşul ve şartta ceza kesme yetkisine sahip değildir.

Polisin kişilerin üstünü elle arama yetkisi vardır. Özel güvenlik şirketleri görevlilerinin arama yetkisi yalnızca X-Ray cihazları ve el dedektörleri ile mümkündür. Bunun haricinde özel güvenlik görevlilerinin elle arama yapması söz konusu değildir. Ancak ve ancvak kolluk kuvvetleri gözetiminde ve kolluk kuvvetlerinin emrinde ya da gözetiminde elle üst arama yetkisi özel güvenlik personelleri için mümkün kılınmıştır.

Güvenlik Polise Kimlik Sorabilir Mi?

5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun 7. maddesine göre özel güvenlik görevlileri “Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, kişiletri duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini dedektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme” yetkisine sahiptir. Buradan anlaşılacağı üzere özel güvenlik şirketleri personellerinin yalnızca faaliyet gösterdiği alan içerisinde ve belirli şartlarda kimlik sorma yetkisi bulunmaktadır. Bu kapsamda fiilen görev başında olmayan ve kılık ve teçhizat olarak genel kolluk kuvvetlerine mensup olduğu anlaşılmayan kişiler için de özel güvenlik görevlilerinin kimlik sorma yetkisini kullanması kanunen uygundur. Yani sivil giyinimli olan, görevi başında olmayan, kimlik ibraz etmeyen ve dışardan bakıldığında polis olduğu anlaşılmayan kişilere, kimlik sormanın güvenlikler için herhangi bir sakıncası bulunmamaktadır.

Polis Özel Güvenliğin Amiri Midir?

Genel kolluk birimlerini tamamlayıcı statüde kurulan ve genel kolluk kuvvetlerine yardımcı mahiyette görev alan özel güvenlik birimi, kolluk kuvvetlerinin görev alanı genişliği sebebiyle yetersiz kaldığı durumlarda yardımcı birim olarak görev yapmaktadır. 5188 Sayılı Kanun'da valilik tarafından verilen güvenlik izin belgesi süreci içerisinde, özel güvenlik komisyonunda imza yetkisine sahip birimler şu şekilde sıralanmaktadır: “Özel güvenlik komisyonu, her ilde valinin görevlendireceği bir vali yardımcısının başkanlığında, il emniyet müdürlüğü, il jandarma komutanlığı, ticaret odası başkanlığı ve sanayi odası başkanlığının temsilcilerinden oluşur.”

Bu noktada kuruluş ve işleyiş bakımından özel güvenlik birimlerinin denetiminin, genel idari kolluk makamlarından İçişleri Bakanlığı ve Valilik makamı tarafından yapıldığı görülmektedir. Aynı zamanda genel kolluk kuvvetleri ve özel güvenlik birimi aynı amaca hizmet etmesi sebebiyle de sürekli bir etkileşim içerisindedir.

Tüm bunların yanında kamu güvenliğinin sağlanması yönünden 5188 Sayılı Kanunun 6. Maddesinde de belirtildiği üzere “Kamu güvenliğinin sağlanması yönünden 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu ile vali ve kaymakamlara verilen yetkiler saklıdır. Bu yetkilerin kullanılması durumunda özel güvenlik birimi ve özel güvenlik şirketleri çalışanları mülkî idare amirinin ve genel kolluk amirinin emirlerini yerine getirmek zorundadır.” ibaresi baz alındığında özel güvenlik görevlileri ve özel güvenlik biriminin fiili bir durumda genel kolluk birimlerinin emirlerini yerine getirmekle mükellef olduğu görülmektedir.

Özel Güvenlik Tarafından Korunan Alana Polis Silahla Girebilir mi?

Polis teşkilatını da yakından ilgilendiren 6136 Sayılı Kanunun 7. Maddesi, kimlerin silah taşıma yetkisine sahip olduğunu açıkça düzenlemiştir. 91/1779 Karar Sayılı Yönetmeliğin 5. maddesi ise silah taşıma ruhsatı hakkında bilgileri bir arada derlemiş ve “Taşıma ruhsatları nereden verilmiş olursa olsun, Kanunun ek 1 inci maddesinde belirtilen yerler haricinde her yerde ve her zaman geçerlidir” ibaresini açıkça ifade etmiştir.

Aynı zamanda Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanununun Ek 4. Maddesinde “Polis, görevli bulunduğu mülki sınırlar içerisinde, hizmet branşı, yeri ve zamanına bakılmaksızın, bir suçla karşılaştığında suça el koymak, önlemek, sanık ve suç delillerini tespit, muhafaza ve yetkili zabıtaya teslim etmekle görevli ve yetkilidir.” ifadesine yer verilmiştir.

Belirtilen kanun ve mevzuatlar göz önünde bulundurulduğunda, polisin kamuya açık alanlara girişte silahını teslim etme zorunluluğunun olmadığı ve bu doğrultuda özel güvenlik şirketleri görevlilerinin polis memurunun silahını muhafaza amaçlı olsa dahi emanet olarak alma yetkisinin bulunmadığı açıkça ifade edilmiştir.